ေတာဖ်ားေဒသအေျခစုိက္ ပုိးရႊီျပင္မဟာမိတ္လူမူကူညီေရးအသင္း

1. 

ေတာဖ်ားေဒသတြင္ စစ္ေဘးတိမ္ဒုကၡသည္စခန္႕တုိးလာ

ရခုိင္ျပည္နယ္ ပုဏၰားက်ြန္းျမဳိ႕နယ္ ေတာဖ်ားေဒသတြင္ ဖားႀကြယ္ေက်းရြာစစ္ေဘးတိမ္ေရွာင္လာေသာစစ္ေျပးဒုကၡသည္(၉၂)ဦးေရာက္ရွိျပီးဖားႀကြယ္ဒုကၡသည္စခန္႔တခု ထပ္မံတုိးပြားလာပါသည္၎စစ္ေဘးဒုကၡသည္မ်ားစခန္႕သုိ့အေရးေပၚကူညီေပးေဆာင္မည့္ အရပ္ဘက္အဖြဲ႕အစည္းမ်ားမေရာက္ရွိေသးတာေႀကာင့္စားနပ္ရိကၡာ/အဝတ္အထည္မ်ားလုိအပ္လ်ွက္ရွိပါသည္  မိမိတုိ႕ေတာဖ်ားေဒသအေျခစုိက္ ပုိးရႊီျပင္မဟာမိတ္လူမူကူညီေရးအသင္းအေနျဖင့္၎ဖားႀကြယ္စစ္ေဘးေရွာင္ဒုကၡသည္စခန္႕အား ယခုလာမည့္ အဂၤါေန႕ တြင္သြားေရာက္ျပီလွဴဒါန္းသြားမည္ျဖစ္ျပီး ေနာက္ထပ္ လူမူကူညီေရးအသင္းအဖြဲ႕အစည္းမ်ားအေနျဖင့္လာေရာက္ျပီ ကူညီေပးႀကပါရန္တုိက္တြန္းနုိးေဆာ္အပ္ပါသည္

Supply & Demand Balance ျမန္မာျပည္ ရဲ႕ကုန္ထုတ္ လုပ္မႈစြမ္းအားပကတိအေျခေနသုံးသပ္ျခင္း တုိင္းတာျခင္း

စာေတြ ဒီရက္ပုိင္း တုိးတက္တယ္ဆုိတဲ႔ စကားလုံးေတြလြမ္းမုိးေနတယ္ စာေတြလဲ ဖတ္ျဖစ္တယ္ သတင္းေတြ အျခားေရးထားတာေတြ ပဲ ဖတ္တာမ်ားႀကီးပဲ သူမ်ားအသိေတြပဲ ဖတ္ရေတာ႔ ကုိ္ယ္တုိင္လဲ Creation ေလးတခု အက်ဳိးသင့္အေႀကာင္းသင္႔ေလးေတြေရးခ်င္မိလာပါတယ္ ဒီေတာ႔ သူမ်ားေရးတာေတြ ဖတ္တယ္ ကုိအသိနဲ႔ ျပန္ေပါင္းတယ္ ေနာက္ ဒီျပသနာဆုိ ဘယ္လုိ ေျဖရွင္းမလဲ ေတြးႀကည္႔ပါတယ္ အဲကေန တင္ျပေပးတာျဖစ္ပါတယ္ က်ေနာ္ဟာ စာေရးဆရာတေယာက္ေတာ႔ မဟုတ္ပါဘူး နိင္ငံတုိးတက္ေစခ်င္သူ လားဆုိရင္ေတာ႔ ေရွ႔ဆုံးကျဖစ္နိင္ပါတယ္

က်ေနာ္ အဓိကေျပာခ်င္တဲ႔ အေႀကာင္းရာကေတာ႔ Supply & Demand ဘာလုိ႔ မမွ်တာလဲ ထပ္ရွင္းရရင္ေတာ႔ Export နဲ႔ import ဘာလုိ႕ မမွ်ရတာလဲ ဆုိတဲ႔ အေႀကာင္းရင္းပါ က် ေနာ္အေနနဲ႔ ဒီ အခ်က္ေတြ ကုိ ေသခ်ာဖတ္ရႈ အေျဖရွာႀကည္႔ပါတယ္ အဲတာေလးကုိသုံးသပ္ေရးျပမွာပါ အရင္က လည္း Made in Myanmar ဆုိပီး ေမွ်ာ္လင္႔ခ်က္တုိတုိေလးေရးဖူးပါတယ္ က်ေနာ္ ျပည္တြင္းထုတ္ကုန္ေတြ ကုိ အားေပးေစဖုိ႔ တုိ႔ နိင္ငံတုိးတက္ေစခ်င္သလားလုိ႕ ေရးခဲ႔ပါေသးတယ္ ေနာက္ ဆိပ္ကမ္းျမဳိ႔သစ္ Plan ေတြဘာေတြ အစုံပါပဲ

Made in Myanmar
https://m.facebook.com/groups/1045636078782478?view=permalink&id=1331757173503699

မိမိနိင္ငံတုိးတက္ေစခ်င္သလား ? Jul 20
https://m.facebook.com/story.php?story_fbid=1387719464578044&id=100000200113085

က်ေနာ္ကုိယ္တုိင္ ကလည္း သြင္းကုန္ထုတ္ကုန္ နဲ႔ပတ္သက္ျပီး ဝန္ေဆာင္မႈလည္းလုပ္ ကုိယ္တုိင္လဲ တင္သြင္းမႈေတြ လုပ္ေတာ႔ Trade လုပ္ငန္းစဥ္နဲ႔ ပတ္သက္ျပီး တီးမိေခါက္မိရွိပါတယ္ ဒါေပမယ္႔ က်ေနာ္မသိတာက Production ပုိင္းေတြပါ အဲတာေတြ မသိေတာ႕ေလ႔လာမိရာကေန ဒီေဆာင္းပါးျဖစ္လာပါတယ္ စတင္ျဖစ္တာကေတာ႔ တရုတ္ကလာ တဲ႔
ႀကက္သြန္နီကစပါတယ္ ခင္ဗ်ာ

Export ကေနစလုိက္ပါ႔မယ္
ျမန္မာျပည္အဓိကပုိ႔ကုန္ ဆန္ေပါ့ဗ်ာ

တကယ္ဆုိက်ေနာ္တုိ႔ နိင္ငံ စုိက္ပ်ဳိးေရးနိင္ငံပါ လယ္ေျမဧက ဟက္တာေပါင္းမ်ားစြာ ဥယ်ာဥ္ျခံေျမေတြ ဆုိလဲ ေပါမွေပါ ရန္ကုန္က ထြက္တာနဲ႔ေဘးလမ္းမွာ လယ္ကြင္းေတြ ငါးကန္ေတြ ျမစ္ေတြေခ်ာင္းေတြ ေပါမွေပါ ပါဗ်ာ ဒါနဲ႔မ်ားေတာင္ ဆန္ Export တုိ႔ ဘာတုိ႔ ကမ႓ာမွာေစ်းမရဘူးတို႔ တတန္မွ ေဒၚလာ ၁၂၀ ပဲ ရတယ္တုိ႔ ဖတ္ရသိရေတာ႔ ရင္ထဲမွာစိတ္မေကာင္းျဖစ္မိတယ္ ေနာက္ ေဘးနိင္ငံက ထုိင္းတုိ႔ အႏိၵယ တုိ႔ ကလဲ ေသာက္ေသာက္လဲ ဆန္ေတြ ေရာင္းေကာင္းေနတယ္ ထုိင္းကဆုိ နံပါတ္ ၁ ျဖစ္တဲ႔ India ကုိ ေက်ာ္တယ္မယ္ ၉.၅ သန္းေတာင္းေရာင္းမယ္တဲ႔ က်ေနာ္ တုိ႔နိင္ငံ ကုိ ႀကည္႔လုိက္ေတာ႔ သဘာဝျဖစ္ရတာနဲ႔ က်ေနာ္တုိ႔ ဆန္ကုိ တရုတ္က ပဲ ဝယ္တာနဲ႔ ဆန္ထက္ ဆန္ကဲြကလည္းပုိေရာင္းရတယ္ ဆုိပဲ ေနာက္ ဝယ္လက္ တဦးတည္းကုိပဲ လုပ္ငန္းရွင္ေတြ ေဝပုံက် ပုိ႔ရတာေတြ ဖတ္ရေတာ႔ က်ေနာ္တကယ္ပဲလား ျမန္မာရယ္ဆုိပီး စိတ္ဓါတ္က်မိတယ္ အခုလဲ မခံနိင္လုိ႔ အာဖရိက ပါပုိ႔မယ္ဆုိေတာ႔ စိတ္ထဲ နည္းနည္းေပ်ာ္မိတယ္ ဒါေပမယ္႔ ျဖစ္ေသးမွ မဟုတ္တာဗ်ာ ဟုိရက္ကလဲ ျမဳိေတာ္ခန္းမေရွ႕မွာ အုိႀကီးအုိမ လယ္သမားတေယာက္ ဆႏၵျပေနတာေတြ႕တယ္ စိတ္မေကာင္းဘူး စပါးစုိက္တာစုိက္ခေတာင္မရဘူးတဲ႔ေလ

အဲေတာ႔ အေျဖရွာမိပါတယ္ က်ေနာ္တုိ႔ ရြာေလးေတြသြားတုိင္း ရြာထိပ္ေတြ ရြာလယ္ေတြ မွာ ဆန္ဂုိေထာင္ေတြ ရွိတယ္ ငယ္ငယ္က ဆုိခဏခဏ ေရာက္ေတာ႔ သတိထားမိပါတယ္ ေနာက္ရန္ကုန္ က စက္ဆန္းဆုိလဲ ဆန္ဂုိေထာင္ေတြ မ်ားႀကီး အခုေတာ႔ မရွိေတာ႔ဘူူးေပါ့ေလ ေနာက္ ဆူးေလ ဆိပ္ကမ္းတုိ႔ ဗုိလ္ေအာင္ေက်ာ္ဆိပ္ကမ္းေတြမွာလည္း မသုံးေတာ႔တဲ႔ conveyor အေဟာင္းႀကီးေတြ႕မိတယ္ ပထမ အလုပ္စစလုပ္ျခင္း အဲတာႀကီးေတြ ဘာလုပ္တာမွန္းေတာင္မသိဘူး ေနာင္မွ ဆန္အိတ္ကုိ ေလာ္လီနဲ႔တင္ သေဘၤာဝမ္းထဲတန္းခ်တာတဲ႔ဗ်ာ က်ေနာ္ကေတာ႔ သီလဝါမွ ကရိန္းနဲ႔ ဆဲြ သယ္တာပဲ ျမင္ဖူးတာကုိး ဟုိးအရင္ေခတ္ကုိ မသိခဲ႔ဘူးေလ အရင္ေခတ္ကဆုိ ျမန္မာျပည္က ဆန္အႀကီးက်ယ္ပုိ႔ပီး ဆူးေလ ဆိပ္ကမ္းဆုိတာ ေဒသတြင္းနိင္ငံေတြမွာ ေတာ္ေတာ္ international အဆင္႔ဆုိပဲ အခုမ်ားေတာ႔စုတ္ျပတ္ေနတာပါပဲဗ်ာ 

ဒါနဲ႔ ဘာလုိ႔ အဲေလာက္ထိ အေျခေနဆုိးရတာလဲ ေပါ့ ခ်ဲ႔လုိက္ရတဲ႔ လယ္ေျမသစ္ေတြ ေဆာက္လုိက္ရတဲ႔ ဆည္ေတြ လုပ္လုိက္ရတဲ႔ ျမစ္ေရတင္စီမံကိန္းေတြ နည္းတာမဟုတ္ ပဲခူးရုိးမေတာႀကီး မ်က္မည္းထဲမွာေတာင္ ဆည္ေတြ ရွိတယ္ ဒါဆုိ အေျခခံေထာက္ပံ႔တာေတြ ေကာင္းေကာင္းရွိတာေပါ့ဗ်ာ အေနာ္ရထာမင္းလက္ထက္ကတည္းက ငလုံးလဖယ္ အႀကံနဲ႕ ဆည္ေတြေဆာက္ပီး လယ္ေတြေရေပး စပါးစုိက္ခဲ႔တဲ႔ နိင္ငံပါဗ်ာ စက္မႈလယ္ယာေခတ္တုိ႔ သမဝါယမ စနစ္တုိ႔ ရွိခဲ႔တာပါ English ကသိမ္းထားတာေတာင္စပါးစုိက္မပ်က္ခဲ႔႔ပါဘူး တင္ပုိ႔ ေရာင္းခ်မႈေတြ ရွိခဲ႔တာပါ အခုမ်ားမွ စုိက္ပ်ဳိးေရးနိင္ငံ ျဖစ္ပီး တနိင္ငံထဲ ေရာင္းစရာရွိတယ္ဆုိေတာ႔ က်ေနာ္ တုိ႔ အေနနဲ႔ ေတာ္ေတာ္ကုိ အေျခေနဆုိးတာပါ က်ေနာ္ဖတ္ဖူးတာေလးတခုပါ အစၥေရးနိင္ငံက ပညာရွင္ေတာင္ေခၚျပီး အႀကံေတာင္းဖူးပါတယ္တဲ႔  ေနာက္ဆုံးလစေပးတာေတာင္ မယူပဲ ျပန္သြားပါတယ္တဲ႔ ဟာဘာလုိ႔လဲဆုိေတာ႕ မင္းတုိ႔နိင္ငံက ဘာပင္စုိက္စုိက္ ေပါက္ေနေတာ႔ ငါတုိ႔ ပညာရွင္မလုိပါဘူးတဲ႔ ဘယ္ေနရာမွာ ဘာပင္စုိက္စုိက္ေပါက္ပါတယ္တဲ႔ ဒီေတာ႔ က်ေနာ္ ေမးခြန္းေတြ ေမးႀကည္႔ပါတယ္ Why ? ဘာလုိ႕လဲ

အေျဖေတြ အမ်ားႀကီးထြက္ပါတယ္ခင္ဗ်ာ အစုိးရအဆက္ဆက္ စီမံခန္႕ခဲြမႈ ေႀကာင္႔လုိ႔ တညီတညြတ္ထဲေျပာပါတယ္ ဒီအခ်က္ကေတာ႕ အားလုံးလဲ ေျပာေန သိလည္းသိထားတာ ျဖစ္လုိ႔ အက်ယ္မေျပာလုိေတာ႔ပါ အစုိးရ စီမံခန္႔ခဲြမႈ ဘာေတြမ်ား မွားေနလဲ ထပ္ေမးႀကည္႔ရင္ေတာ႔ လယ္ယာလုပ္ငန္း လုပ္ကုိင္သူေတြ ကအမ်ားအျပား ေျပာႀကပါလိမ့္မယ္ က်ေနာ္ကေတာ႔ အျပစ္မတင္ေတာ႔ပါ ထားပါေတာ႔ေလ ဒီေန႔ အေျခေနနဲ႔ ဘာေတြျပင္ရမလဲ ဘာေတြ လုိအပ္မလဲ ဆုိတာပဲ ေတြးႀကည္႔ခ်င္ပါတယ္ သိခ်င္ပါတယ္ အဲေတာ႔ ေတြးႀကည္႔ဖတ္ႀကည္႔ေမးႀကည္႔ေတာ႔ က်ေနာ္သိထားတာေလးေတြ ေျပာခ်င္ပါတယ္

အရင္အစုိးရလက္ထက္ကထဲက စုိက္ပ်ဳိးေရးလုပ္ငန္းသုံးပစၥည္းေတြကုိ ကုန္သြယ္ခြန္ေရာ သြင္းကုန္ခြန္ေရာ ကင္းလြတ္ေပးထားပါတယ္ ဆန္စပါးထုတ္လုပ္မႈလုပ္ငန္းစဥ္မ်ားကုိ အားေပးတဲ႔ အေနနဲ႔ပါ ေနာက္ စပါးကုိ တႏွစ္ကုိ တသီးထဲေတာင္မဟုတ္ ၂ သီးေလာက္ထိ စုိက္နိင္ေအာင္ မုိးစပါး ေႏြစပါး လုပ္ခဲ႔ပါတယ္ ဟုိတေလာက ျပဳတ္သြားတဲ႔ ဝန္ႀကီး ေျပာတဲ႕ အခ်က္တခုထဲမွာ သေဘာက်တာ တခုပါပါတယ္ တႏွစ္ကုိ ၂သီးအစား ၁သီးကုိပဲ ျဖစ္ျဖစ္ေျမာက္ေျမာက္စုိက္ ေစခ်င္တာပါတဲ႔ ဟုတ္ပါတယ္ေႏြစပါး အတြက္ ေရတင္ရတာေရသုိေလွာင္ရတာ ကလဲ အခက္ခဲ တခုပါ တခ်ဳိ႔နယ္ေတြဆုိ ေရလုံလုံေလာက္ေလာက္မရပဲ ေႏြစပါးကုိ စုိက္ေနႀကေတာ႔ အဆင္မေျပပါဘူး မုိးမွာစပါးစုိက္ ေႏြမွာ ရြာအေခၚ ကုိင္းစုိ္က္ႀကေပါ့ဗ်ာ အဲတာဆုိပုိအဆင္မေျပဘူးလား ေျပပါတယ္ အဲလုိပဲ စုိက္ႀကပါတယ္ ဒါေပမယ္႔ လယ္သမားေတြမွာ အဆင္မေျပေတာ႔ ပါဘူး ေျမဆီ ( ဓါတ္ေျမႀသဇာ) သြင္းအားစုေတြ ဝယ္ရ - လယ္လုပ္သမက မရွိ ပုိးသတ္ေဆး ေပါင္းသတ္ေဆး ေတြ ဝယ္ရ ရိတ္ရေခြ်ရ နဲ႕ ပီးေတာ႔ ယခင္ကရွိပီးသားရြာ ဓေလ႔ေတြ လဲ ေပ်ာက္ကုန္ပါပီ စုိက္စရိတ္ နဲ႔ ထြက္တဲ႔ စပါးတင္း ကေနာက္ အဲစပါးေရာင္းရေငြက စုိက္စရိတ္ ကာမိရုံပါပဲတဲ႔ ဒီႏွစ္ေတြ ဆုံး ဆုံးရူံးႀကရပါတယ္

ခုနက အခ်က္ေတြ ျဖစ္တဲ႔ ဓါတ္ေျမႀသဇာ အေႀကာင္းေျပာခ်င္ပါတယ္ လယ္သမားေတြဟာ ဟုိးအရင္းက ဓါတ္ေျမႀသဇာေတြ ေပါင္းသတ္ေဆးေတြ မသုံးပါဘူး မ်ဳိးစပ္စပါးေတြ လဲမရွိပါဘူး စပါးကြင္းဆုိလဲ လက္က်ဲကြင္းပါပဲ ႏြားနဲ႔ထြန္ ေရထည္႔ လက္နဲ႔ ႀကဲ ေပါက္တာပါပဲ အထြက္ကေတာ႔ တုိးတာလဲရွိ မတုိးတာလဲ ရွိေပါ့ဗ်ာ ေျမရင္းေျမသန္ မွန္ရင္ အထြက္တုိးတာေပါ့ဗ်ာ ဒီေတာ႔ လယ္သမားေတြ ကေနာက္ပုိင္း ေျမႀသဇာေတြ သုံးပါတယ္ အထြက္ကလည္း အထူးတုိးပါတယ္ ပုံမွန္ ၅၀ တင္းေလာက္ထြက္ရာကေန ၈၀ ေတြ ဘာေတြ ထိတုိးပါတယ္ တဖန္ေပါင္းသတ္ေဆးေတြ အားတုိးေဆး ပုိးသတ္ေဆး သုံးပါတယ္ ေပါင္းေတြလဲေသပါတယ္ အျခားအပင္ေတြလဲ ေသပါတယ္ေနာက္ ပုိးသတ္ေဆးဆုိလဲ ပုိးေကာင္တင္ မဟုတ္ပါဘူး ေဘးက အက်ဳိးျပဳပုိးပါေသပါတယ္ အားတုိးေဆးက တကယ္ကုိ သန္မာပါတယ္ စိမ္းလုိ႕ညုိ႔လုိ႔ပါ ဒါေတြ ကအစပုိင္းမွာေတာ႔ အဟုတ္ပါပဲ  ဓါတ္ေျမႀသဇာေရာင္းသူေတြက လည္း အေႀကြးကုိေပးထားတာပါ စပါးေပၚမွေပးဆုိတာႀကီးပဲ အဆင္ေတြ ေျပပါတယ္ ေျပႀကပါတယ္

ေနာက္က်ေတာ႔ ဘာျဖစ္လာလဲ ဆုိရင္ ဓါတ္ေျမႀသဇာေတြက လယ္ေျမေတြ ကုိအဆိပ္သင္႔တာေတြ ျဖစ္လာပါတယ္ ေနာက္ပုိးသတ္ေဆး ေတြကလည္း ျပသနာရွိလာပါတယ္ အဲေဆးေတြကေန ေရေတြစိမ္႔ဝင္ ျမစ္ေခ်ာင္းထဲေတြေရာက္ သားငါးေလးေတြ လဲ ေသကုန္ပါတယ္ ျမစ္ေတြေခ်ာင္းေတြမွာလဲ သားငါးေတြ ရွားပါလာပါတယ္ ဓါတ္နဲ႔ ျပဳပီးလဲ ငါးဖမ္းတာလဲပါတာေပါ့ေလ ဒါကဆက္မိလုိ႔ပါ အဲလုိနဲ႔ က်ေနာ္တုိ႕ေတြစပါး ထြက္ကုန္ကြာလတီေတြက်ဆင္းလာပါတယ္  နာမည္ႀကီး ဓါတ္ေျမႀသဇာတံဆိပ္ တခုဆုိ ဓါတုဓါတ္ႀကြင္းေတြပါလုိ႕တဲ႔ ေစ်းကြက္ထဲေျပာက္ပီး နာမည္အသစ္နဲ႔ေတာင္ေရာင္းေနပါတယ္ ဒါေႀကာင္႔ သဘာဝအတုိင္း အျဖစ္တဲ႔ သီးႏွံေႀကာင္႔ ကမ႓ာက စာသုံးဖုိ႔လက္တြန္႔ပီး အဝယ္ေပ်ာက္ရပါတယ္

ေနာက္တခ်က္ကေတာ႔ စုိက္ပ်ဳိးေရးဌာနေတြ အစုိးရ အားနည္းခ်က္ေတြပါ လယ္သမားဟာ ဒီႏွစ္ဘာဆုိက္ရမလဲဆုိတဲ႔ေမးခြန္းကုိ အျမဲေမးေနပါတယ္ ဘယ္စပါးက ေစ်းေကာင္းလဲ ဘာသီးႏွံကေစ်းရလဲ ဒီနစ္ အဲသီးႏွံက ေစ်းရရင္ေနာက္ႏွစ္ တနယ္လုံး အဲတာပဲ စုိက္ပါတယ္ ဟုိနယ္လဲ အဲတာပဲ ဒီနယ္လဲ အဲတာပဲတနိင္ငံ လုိလုိအဲတာပဲစုိက္ခ်ိန္မွာေတာ႔ ေစ်းမရေတာ႔ပါဘူး ဒီမွာတင္ဆုံးရူံးရပါတယ္ ဘာလုိ႔ဒီလုိျဖစ္ရတာလဲ ဆုိရင္ အစုိးရက မေျပာလုိ႔ပါ တကယ္ဆုိ လယ္ယာကုန္သြယ္ဌာနေတြ စုိက္ပ်ဳိးေရးဌာနေတြ ရွိတာပဲ ညီမွ်ေအာင္ သူတုိ႔ အေနနဲ႔ ဘယ္နယ္က ဘာစုိက္ ဘယ္နယ္ရဲ႕ ေျမကေတာ႕ ဘာေကာင္းတယ္ ဘာစုိက္ သုေသသနေတြ ေစ်းကြက္ေလ႔လာမႈေတြ ရွိတာပဲ လုပ္ပါေျပာရင္ လုပ္ရမွာပါ ဘာလုိ႔မလုပ္တာလဲေမးရင္ သူတုိ႕ လုပ္ငန္း သူတုိ႔ အလုပ္လုပ္ခ႕ဲပါလိမ့္မယ္

ဒါေပမယ္႔ ဆုံးရူံးရင္ လယ္သမားက ဌာနကုိေမးပါတယ္ ဌာနအေနနဲ႔ ျပန္ဝယ္ေပးနိင္လားဆုိတာပါ No ပါ အရင္ေခတ္ကေတာ႕ အစုိးရကေန စပါးအတြက္ စုိက္ေခ်းေငြ ထုတ္ပီး ျပန္ဝယ္ေပးပီး စပါးေစ်းကုိ ထိန္းထားပါတယ္ အစုိးရကပဲစပါးကုိ ဒုိင္ခံေရာင္းပါတယ္ အဲတာမုိ႔  ရြာေတြမွာ ဂုိေထာင္ေတြထားပီေတာင္ စပါးေလွာင္ႀကပီးေရာင္းတာပါ အခုေခတ္မွာေတာ႕ ေစ်းကြက္စီးပြားေရးအရ အစုိးရ ကမကုိင္တြယ္တာဝန္မခံေတာ႔ပါဘူး  ဒီေတာ႔ စုိက္ေတာင္သူေတြ ျပသနာတက္ပါတယ္ ကုိယ္တုိင္စုံစမ္းရပါတယ္ ဒီေနရာမွာ လုပ္စားသူေတြေပၚလာပါတယ္ Company ေတြ ရွိလာပါတယ္ Company ေတြ ကဝယ္ေပးမယ္ဆုိတဲ႔ အာမခံခ်က္မ်ဳိးပါ ကုိယ္႔နယ္ကုိ ေကာင္းစားေအာင္ လုပ္ေပးတဲ႔ လယ္သမားေတြ ဘက္ကရွိတဲ႔ Company ႀကီးေတြ ရွိပါတယ္

စုိက္ပ်ဳိးစရိတ္ေတြလဲ ထုတ္ေခ်းပါတယ္စပါးလဲဝယ္ေပးပါတယ္ ထြန္စက္ေတာင္အရစ္က်နဲ႔ ဌားေပးပါတယ္ ဒါေပမယ္႔ လယ္သမားေတြ ဘက္ကလည္း စည္းေဖာက္က်ပါတယ္ ထြက္တဲ႔ စပါးအတုိင္း Company ကုိမသြင္းပါဘူး ဘယ္အခ်ိန္ေတြလဲ ဆုိ စပါးေစ်းေကာင္းတဲ႔ အခ်ိန္ပါ Company ခင္ဗ်ာရင္းထားရတာပါ အဲလုိလုပ္ေတာ႕ Company လဲ ေတာ္ေတာ္နစ္နာပါတယ္ ေနာက္ စုိက္စရိတ္ ထုတ္ပီး စပါးမစုိက္ပဲ အလဲြသုံးစားလုပ္တာေတြ စပါးေပၚမွ အစားျပန္ဝယ္ေပး ေငြလွည္႔တာေတြလဲ ခံရပါတယ္ ေနာက္ Companyဘက္ကေန လဲ ဝယ္ေပးမယ္ေျပာထားေပမယ္႔ တနိင္ငံလုိ ဒီတမ်ဳိးတည္းပဲ စုိက္က်ခ်ိန္မွာ စပါးေရာင္းသူေပါလြန္းလုိ႔ Company ဘက္က ျပန္မဝယ္ေပးတဲ႕ ကတိပ်က္မႈေတြ ကလည္းရွိျပန္ပါတယ္ Company ဘက္ကလည္း ေငြေခ်းထားလုိ႔ ေငြျပန္ေတာင္းရင္ ျပသနာရွာတာတုိ႔ မေပးပဲေျပးတာတုိ႔ကလည္း နယ္တုိင္းမွာဆုိေတာ႔ စိတ္ပ်က္တဲ႔အေနထားပါ စုိက္ေတာင္သူကလဲ ေရမရတာ ရိတ္သိမ္းခ်ိန္ေက်ာ္တာ လူမရွိတာေတြ အေႀကာင္းျပပါတယ္ ေနာက္ဆုံး အေႀကြးပိေတာ႔ ကဲ ယူစရာရွိလဲ လယ္ကုိသာသိမ္းပါေတာ႕တဲ႔ Company ဘက္ကလည္း ေငြမရတဲ႔ အဆုံး လယ္သိမ္းရပါတယ္ လယ္မရွိတာ႔ အဲေတာင္သူလဲ အလုပ္မရွိ Company ဘက္က လည္း လယ္ေတာ႕ ရပါရဲ႕  တဆက္ထဲ ကြင္းမဟုတ္ ဟုိတကြက္ ဒီတကြက္နဲ႔ မုိ႔စုိက္လုိ႔လဲ မရ နဂုိကထဲ စုိက္ ဖုိ႔မဟုတ္ပဲ စပါးဝယ္ေရာင္းဒုိင္ လုပ္တာမုိ႔ သီးစား ခ်ရ ဘာရနဲ႕ ေတာ္ေတာ္ေလးကုိေအာက္ေျခထိ စီမံ ရတာပါ ဒီလုိအခက္ခဲေတြကုိ သိတဲ႕ သူေတြလဲ သိပါတယ္ ေနာက္ဆုံး Company ေတြလဲ ေအာ္ေျပးရပါေတာ႔တယ္

ေနာက္တခ်က္ကေတာ႕ စပါးအဝယ္ေတာ္ေတြေစ်းကစားတာကလည္းပါပါေသးတယ္ ေနာက္ စပါးခုိးတာ ေရာတာလဲရွိပါတယ္ စပါးဆုိတာ ဆန္စက္ေရာက္မွ စပါးကေန ဆန္ျဖစ္တာပါ အဲမွာထဲက လယ္သမားက မေကာင္းတဲ႔စပါးအက်ဳိးေက်နဲ႔ ေရာပါတယ္ ေနာက္ စက္သမားကလဲ ေရာပါတယ္ အဝယ္ဒုိင္ကလဲေရာပါတယ္ အဲျပသနာက ေနာက္ဆုံး ဆန္လဲ ပုိ႔ေရာ တခါစားပဲရပီး ေစ်းကြက္ ပ်က္ရေတာ႔တာပါပဲ ဒါကေတာ႕ အေရာပါ ေနာက္တခါကေတာ႔ အခုိးပါ ဆန္မွာေရာလုိ႔အားမရေသး သေဘၤာတင္ခ်ိန္မွာ အိတ္လုိက္ေဖ်ာက္တာတုိ႔ တံစူးနဲ႔ေဖာက္ပီး ခါးပုိက္ေဆာင္ထဲ ထည္႔တာတုိ႔ဆန္ကားက လမ္းမွ ထုတ္ေရာင္းတာတုိ႔ ကလဲ ရုိးရာတခုလုိ လုပ္ေဆာင္ေနႀကတာပါပဲ တံစူးထုိးတာသိလုိ႕သြားေျပာမိရင္လဲ ႀကားထဲက Export ဝန္ေဆာင္မႈ လုပ္သူက ရန္လုပ္ခံရနိင္တဲ႔အေျခေန ျဖစ္ရပါတယ္ေနာက္ တခုကေတာ႕ ဆန္တင္ခ်ိန္ ေအာက္က်ဳံးကိစၥပါ မေတာ္တဆ ဖိတ္ဆင္တာမဟုတ္ပဲ ေအာက္က်ဳံးရေအာင္ ေဖာက္ တာကလဲ ျပသနာပါပဲ သေဘၤာတင္တဲ႔ ကုန္သည္လူယုံေရွ႕မွာတင္ မ်က္လွည္႔ေတြက ျပတတ္ပါေသးတယ္ ဒါေတြဟာ တဖက္ နိင္ငံ ကုိ ကုန္ေရာက္ခ်ိန္မွွာ မသမာမႈျဖစ္ပီး ေဖာက္သည္တေယာက္ ဆုံးရူံးရေတာ႔တာပါပဲ  အခုေရာဒီလုိကိစၥေတြ ရွိေသးလားဆုိ ရွိဆဲပါ ္ ဒီကိစၥဟာ ကုန္သည္ေတြ အတြက္ လဲ ျပသနာတရပ္ပါ အဲနယ္က ဆန္မဝယ္နဲ႔ အဲဆန္စက္က ဆန္မဝယ္နဲ႔ မသမာသူေတြနဲ႔ အလုပ္မလုပ္နဲ႔ ဆုိေတာ႕လဲ လုပ္မယ္႔ သူကလည္းနည္းပါးေတာ႔ အဆင္မေျပပါဘူး

ဒီလုိအေျခေနေတြထဲမွာ အျခားဆန္ေရာင္းတဲ႔နိင္ငံေတြကလဲ ေစ်းကြက္ကုိ လြမ္မုိးတာခ်ဳပ္ကုိင္တာလဲ ရွိပါေသးတယ္ ငါတုိ႔ ကေတာ႔ဒီဆန္ တန္ ၇ သန္းမွာမယ္ ဆုိပီးေလသံျပစ္ တကယ္ပုိ႔ေတာ႔ မဝယ္တာတုိ႔ ေစ်းႏွိမ္ျပစ္တာ ေတြကလဲ ရွိပါေသးတယ္ တရုတ္ နိင္ငံဆုိရင္ ဆန္ကုိ ဝယ္ေတာ႔ဝယ္ပါရဲ႕ တရားဝင္ တင္သြင္းခြင္႔မရပါဘူး ကုန္သြယ္ေရးအရ တပန္းရူံးေနေပမယ္႔လဲ သူမွမဝယ္ရင္ ဆုိတဲ႔ ဒုကၡကလဲ မေသးပါ ဒီေတာ႔လဲ ေရာင္းရတာပါပဲ ေနာက္ ေဘးက ေဒသတြင္းျပုိင္ဆုိင္မႈ ေစ်းကြက္ လက္ဝါးႀကီး အုပ္မႈေတြမွာလဲ က်ေနာ္တုိ႔ ဆီက ဆန္ကုန္သည္ေတြ လုံးဝမယွဥ္နိင္ေအာင္ လုပ္ထားပါေသးတယ္ ကြာလတီဘာျဖစ္ညာျဖစ္ ေဆးေတြ သုံးတာေတြလဲ ပါပါတယ္ အဲလုိလဲ ေျပာႀကဆုိႀကေပါ့ ေနာက္ စီးပြားေရးအရဒဏ္ေခတ္ပိတ္ဆုိ႔တာေတြ အရွိန္ကလဲ ရွိေနျပန္ေတာ႔ လယ္စုိက္ ဆန္ေစ်းကြက္ဟာ ေတာ္တာ္ေလးကုိ ခက္ခဲတဲ႔ အေနထားျဖစ္လာရတာပါ

ေနာက္ စပါးထုတ္လုပ္နိင္ဖုိ႔ အေျခခံစနစ္ေတြ ေခတ္မမွီတာအားမေကာင္းတာေတြလဲ ေျပာျပခ်င္ပါတယ္ တကမ႓ာလုံးမွာ လက္မႈလယ္ယာကေန စက္မႈလယ္ယာ ကုိ ေျပာင္းလဲပါတယ္ ေရတင္စက္ ေခြ်႔ေလွ႔စက္  ထြန္စက္ စတာေတြကုိ ပထမပုိင္းမွာ စက္မႈ လယ္ယာေတြကေန အေႀကြးနဲ႔ေရာင္းတာတုိ႔ စုိက္စရိတ္ေတြ ထုတ္ေခ်းေပမယ္႔ စက္အရည္အေသြးမ ေကာင္းတာ စက္ေတြရဲ႕စရိတ္က ဌာနကေပးတဲ႔ ေစ်းနဲ႔ ျပင္ပေစ်းကြာဟ တာေတြ တႏွစ္သုံးပီး ပ်က္တဲ႔ လယ္ထြန္စက္ေတြ တရက္စုတ္စက္ေတြ ကလဲ ျပသနာတရပ္ျဖစ္လာပါတယ္ ႏြားနဲ႔ လယ္စုိက္ ဖုိ႔ဆုိတာကလဲ အခုေန အခုခ်ိန္ခါမွာ အဆင္မေျပေတာ႕ပါ ဘူး

လယ္လုပ္သူေတြခင္မ်ာမလဲ အလုပ္သမ လယ္လုပ္သား ရွားပါတာေတြ ႀကဳံလာရျပန္ပါတယ္ ရြာထဲက လူငယ္လူရြယ္ေတြကလည္း အဆြယ္ေကာင္းတာနဲ႔ နိင္ငံျခားသြားအလုပ္လုပ္သူေတြ လယ္သမ က လည္း ျမဳိ႔ေပၚက စက္ရုံ အလုပ္လုပ္သူေတြ ျဖစ္ကုန္က်ေတာ႔ လယ္အလုပ္သမားရွာလာရပါတယ္ ကုန္ထုတ္စြမ္းအားက်ဆင္းသြားပါတယ္ ဒါကလဲ လုပ္သား လုပ္္သမ ေတြ အျပစ္ေတာ႔လဲမဟုတ္ပါ စပါးစုိက္လဲ ရူံးပင္ပန္းပီးေငြမရ စက္ပစၥည္းလဲ မစုံေတာ႔တဲ႔ အေျခေနမွာ တရြာမေကာင္း သူေကာင္းမျဖစ္ ဆုိသလုိ ေမြးရပ္ကုိ စြန္႔ႀကပါတယ္ ရြာမွာ ေကာက္စုိက္လုိ႔ပင္ပန္းရတာနဲ႕ရတဲ႔ေငြ ဟာ နိင္ငံျခားမွာ အလုပ္သြားလုပ္လုိ႔လရတဲ႔ ေငြထက္ အပုံႀကီးသာေနတယ္ဆုိေတာ႔ သူတုိ႔ အျပစ္လဲ မဟုတ္ပါဘူး အခုဆုိ လယ္သမားတေယာက္ခင္မ်ား အခ်ိန္မွီ ထြန္ယက္ဖုိ႔ ေရသြင္းဖုိ႕ လုပ္ရ ေနာက္စုိက္သမေတြကုိ အျခားနယ္ေတြထိသြားရွာရျပဳရ ေနာက္ စပါးထြက္လာေတာ႕လဲ ရိတ္ဖုိ႔ လူေခၚရ စက္ဌားရ တေယာက္ထဲ အလုပ္လုပ္ဖုိ႔ သိပ္ခက္ခဲလာတဲ႔ အေနထားေပါ့ဗ်ာ

ဒီေတာ႔ လယ္ ဧက ၁၀ မွာ ၅ဧက ေလာက္ပဲ လုပ္နိင္တာေတြပုိလယ္ေတြ မလုပ္နိင္တာေတြ ကုိေရာင္း သီးစားခ် အဲေငြနဲ႔စက္ေတြဝယ္ တပုိင္တနိင္လုပ္ႀကနဲဲ႔ ေတာ္ေတာ္ဗ်ာမ်ားရတာပါ ဒီႀကားမွာ က်ေနာ္တုိ႔ နိင္ငံအတြက္ ႀကမၼာဆုိးေခၚမလားေတာ႕ မသိ နာဂစ္ ျဖစ္ေတာ႔ လယ္ေတြေပ်ာက္လူေတြေသ ရြာေတြ ေျပာက္ျဖစ္ရျပန္ပါတယ္ စပါးကလဲေတာ္ေတာ္နဲ႔ ျပန္စုိက္မရပါ ေနာက္ ႏွစ္တုိင္း ေရႀကီးတာတုိ႔ ဘာတုိ႕ကလဲ ျပသနာတရပ္ ျဖစ္လာျပန္တယ္ ခဏခဏ ဆုံးရူံးရေတာ႔ ေႀကြးလယ္ပင္းနစ္ပီး လယ္ပစ္ အိမ္ျပစ္ ျမဳိ႔ေပၚမွာ ႀကဳံရာ က်ပန္း ေစ်းေရာင္းစားရတဲ႔ ေတာင္သူဦးႀကီးေတြကလဲ မ်ားလာပါတယ္ ဒါဟာ စပါးစုိက္ျပီးေရာင္းခ်တဲ႔ ေစ်းကြက္ကုိ က်ေနာ္သိသေလာက္ တင္ျပတာျဖစ္ပါတယ္

ဆန္ကုန္သည္အသင္းတုိ႔ဘာတုိ႔ဆုိလဲ ေတာ္ေတာ္ေလး ရုန္းကန္ရပါတယ္ စုိက္ေတာင္သူ ကစပီး ဆန္တင္ပုိ႔သူ အထိ သူ႔ျပသနာနဲ႔ သူပါ ဒါကေတာ႔ လယ္ေပါတဲ႔ နိင္ငံမုိ႔ ဆန္ေစ်းတခုကုိကြက္ ေျပာရတာျဖစ္ပါတယ္
အခုလုိေဒၚလာေစ်းတက္ ခ်ိန္မွာ ေစ်းေကာင္းရနိင္ေပမယ္႔ ေစ်းကြက္မရွိ ဆန္မတင္ပုိ႔နိင္ေတာ႔မွ ေတာ႔ Export ဆုိတာ စကားလုံးအေနနဲ႔ေတာင္မေျပာနိင္သေလာက္ပါပဲ အထြက္မ်ားဆုံးျဖစ္တဲ႔ မူဆယ္က လဲ လမ္းပိတ္ ရန္ကုန္ဆိပ္ကမ္းက်ေတာ႔လဲ ကြန္တင္နာကားက ည၉ မနက္၆ ေျပာင္း ပုိ႔ရတဲ႔ အေနထားကလည္းခက္လာပါတယ္ တာဝန္ရွိသူေတြက ဆန္ေစ်းကုိ ကုန္ေစ်းႏူန္းမတ္ေအာင္ထိန္းေပမယ္႔ လဲစပါးေစ်းက က် စုိက္ေတာင္သူလဲငုိ တာဝန္ယူသူမရွိ စီမံသူမရွိ သစၥာလဲမရွိ ေစ်းကြက္လဲမရွိ လုပ္ခ်င္သူလဲမရွိ လုပ္ခ်င္စိတ္လဲ မရွိ  တေယာက္ကလဲ တေယာက္ကုိ မယုံ နဲ႔ ဆန္တင္ပုိ႔မႈေစ်းကြက္ ႀကီးဟာ ကေသာင္းကနင္း ေျဗာင္းဆန္ေနတာေပါ့ဗ်ာ

အဆုိးေတြပဲေျပာေတာ႔ အခြင္႔လမ္းေတြမရွိဘူးလားဆိုေတာ႔ မဟုတ္ဘူးရွိပါေသးတယ္ အရင္အစုိးရလဲ လုပ္ပါတယ္ အခုအစုိးရလဲ လုပ္ပါတယ္ အရင္ကမ်ဳိးေစ႔ထုတ္တဲ႕ဌာနေတြ ျပန္လည္ပတ္ပီ တဲ႔ စုိက္ေခ်းေငြေတြ ျပန္ေပးမယ္ World bank ကလဲေခ်းေပးေနပါတယ္ ဘာလုိ႔ေခ်းလဲဆုိရင္ ကမၻာစားနပ္ရိပ္ခါအဖဲြ႕မွာ လူသန္းေပါင္း ၉၆၀၀ အတြက္ေတာင္လုိေနတာပါ ဒါေႀကာင့္ စုိက္ပ်ဳိးေရးနိင္ငံ ဆုိေတာ႔ေထာက္ပံေပးတဲ႔ သေဘာပါ ဂ်ပန္ကလဲ အခု ODA loan 7 သန္းေပးမယ္ အဲေငြေတြကုိ ေသခ်ာစီမံ စုိက္ဌာနနဲ႔ လယ္သမားေပါင္းႀကားစပါးဝယ္ယူေရးတုိ႕ စုေပါင္းလယ္ယာစနစ္ တုိ႔ စုိက္ပ်ဳိးမႈနည္းပညာတုိ႔ ေနာက္ SRI နည္းပညာ နဲ႔စုိက္တဲ႔မ်ဳိးေစ႔ေထာက္ပံ႕တာေတြ ဌာနပုိင္ အသင္းပုိင္ ဆန္စက္ေတြ စတဲ႔စီမံကိန္းေတြ လုပ္မယ္လုိ႔လဲ ႀကားထားတယ္
ေနာက္ေစ်းကြက္ရွာေဖြဖုိ႔ ဥေရာပတုိ႕ အာဖရိကတုိ႔ကုိ ပုိ႔နိင္ဖုိ႔လဲ ဌာနေပါင္းစုံကႀကဳိးစားေနပါတယ္ သတင္းထဲမွာ SRI နည္းပညာ စုိက္ပ်ဳိးမႈကုိ သမၼတႀကီး ဦးထင္ေက်ာ္ကုိင္တုိင္ အားေပးေနပါတယ္  နိင္ငံျခား ကအကူညီေတြလဲ ရမယ္ေပါ့ ဆန္ရွင္ေတြလဲ ေပးဖြင္႔ျပီဆုိေတာ႔ေမွ်ာ္လင္႔ခ်က္ရွိလာတာေပါ့ေလ

ဒါေပမယ္႔ဗ်ာ က်ေနာ္တုိ႔နိင္ငံဟာ ဆန္တခုထဲ ပုိ႕မွာလား အဲတာဆုိလဲ ဆန္ပုိ႔ ဖုိ႔ဆုိလဲ ေသခ်ာလုပ္ရမွာပါ ဘယ္အစုိးရလာလာ ဒီ ဆန္ကုိပဲ အားထားႀက လုပ္ႀကတာေတြ႕ရတယ္ အထြက္တုိးဖုိ႔ ဘာဖုိ႔ပဲ  ေနာက္ သယ္ယူပုိ႔ေဆာင္ေရးစနစ္ေတြကလည္း ကားနဲ႕သြားေနရတုန္း ဒီအတြက္ ဓါတ္ဆီကလည္းလုိတုန္း ေျမႀသဇာက လဲ သြင္းရတုန္းပဲ တကယ္ဆုိ ဟုိးအရင္ေခတ္ကတည္းက ဓါတ္ေျမႀသဇာစက္ရုံေတြ ရွိပါတယ္ဗ်ာ ဒါေတြကုိ နိင္ငံတြင္းမွာ စံခ်ိန္မွီထုတ္လုပ္ဖုိ႔လုိပါတယ္ ဓါတ္ေျမႀသဇာ ထုတ္လုပ္တာ ခက္ခဲလာဗ်ာ အခုဆုိ BIO ေတြဘာေတြေတာင္ေပၚေနပီသဘာဝေျမေစး ေတြ ကုိ ထုတ္နိင္မယ္႔နည္းစနစ္ေတြ ရွိေနပီ စက္ေတြနဲ႔လုပ္ရမွာပါ တနိင္ငံလုံးသုံးစဲြအားဆုိေတာ႔ ဓါတ္ေျမႀသဇာ စက္ရုံေတြ ျပန္လည္ပတ္ရပါမယ္ ေနာက္ ေနာက္ ပုိးသတ္ေဆး မသုံးဖုိ႔ တားဆီးရမယ္ေစ်းကြက္ထဲထိ ပိတ္ပစ္ရမယ္ ဒါေတြ ေနာက္ စုေပါင္းလယ္ယာ ဟက္တာကြက္ေတြ ေသခ်ာ အေကာင္ထည္ေဖာ္ရပါမယ္ ဟက္တာကြက္ေတြ လုပ္ဖုိ႕ လည္ေျမေတြ အနိမ့္အျမင္႔ညိရမယ္ ေဘးမွာေရႏူတ္ေျမာင္းစနစ္ ေရပုိေရလွွ်ံအေလလြင္႔နည္းေအာင္  လယ္ေျမေတြ ကုိျပင္ရမယ္ အဓိကဦးစားေပးေတြ အေျခခံလုိအပ္ခ်က္ေတြ အရင္ျဖည္႔ရမွာပါ အရုိးဆဲြ ေနတဲ႔ေဆးသုံးမွ စပါးပင္သန္တယ္ဆုိတဲ႔ အေတြးေခၚလဲ ျပင္ရပါမယ္

တနိင္ငံလုံးအတုိုင္းတာမရရင္ေတာင္တနယ္လုံးအတုိင္းတာနဲ႔ အရင္ျပဳျပင္ရမွာပါ ဟက္တာကြက္ေတြ ျဖစ္ရင္ ထြန္စက္ေတြ စုိက္စက္ေတြ ရိတ္ေခြ်စက္ေတြ အခ်ိန္တုိုတုိသုံးနိင္မယ္ ထိေရာက္မယ္ မလုိအပ္ေသာ စက္ေတြ လုပ္အားေတြ ေခြ်တာနိင္မွာပါ နားလည္သူေတြက ဦးစီးပီး လုပ္ မွရပါမယ္ လယ္သမားကုိယုံျပီး ေငြေတြ ထုတ္ေခ်း စက္ေတြ ထုတ္ေပးလဲ အတုိင္းတာတခုပဲ အဆင္ေျပေစပါတယ္ Company ေတြ  ကုိ လုပ္ခုိင္း ပါ စပါးစုိက္ခုိင္း ပါ ေတာင္သူက ဝင္ကူ အက်ဳိးျမတ္ခဲြယူ အျပန္အလွန္ တာဝန္ယူ အစုိးရက ကတိေပး လယ္ဧက မ်ားမ်ားရွိတဲ႔ေတာင္သူဆုိရင္ ေတာ႔တေယာက္ထဲ ဦးစီးလုပ္ခုိင္း ဒါဆုိရင္ေတာ႔ သိပ္မဆုိးဘူး စုေပါင္းလယ္ယာကေတာ႕ အဆင္ေျပပါတယ္ ဒါေပမယ္႔ အခုက်ေနာ္တုိ႔ ဆီက လယ္ေတြက လည္း ဟုိတကြက္ဒီတကြက္ အပုိင္းပုိင္းေလးေတြ နဲ႔ ဆုိေတာ႔ စက္ဝင္မရ သူ႕လယ္လမ္းေဖာက္ရ ေက်ာ္ရ ေရသြင္းျပသနာတက္ရနဲ႔ သံသရာေတြ လည္ အမုန္းတရားေတြျဖစ္နဲ႔ စုစည္းမႈလဲမရွိပါ ဓါးနဲ႔ ခုတ္တာေတြ ျဖစ္တယ္

ေနာက္ ရုိးရာတခုရွိပါေသးတယ္ အထက္ကလူႀကီးလာမယ္ဆုိရင္ ဌာနလူေတြက ေသခ်ာကြင္းဆင္းႀကီးက်ပ္ထားပါတယ္အဲအခ်ိန္ေလးမွာေပါ့ ေနာက္ေတာင္သူကလဲ ေရြးဖိတ္အားလုံး စပါးမစုိက္ဘူးသူကေနရာယူ ဝန္ႀကီးတုိ႔ လူႀကီး တုိ႔ကေမး အေကာင္းေလးေတြေရြးေျဖ သေဘာေတြက် လက္ခုပ္ေတြတီး အခမ္းနားေတြလုပ္ ေနာက္က်ေတာ႔ ျဖစ္မလာ ေအာက္ကဌာနက အလုပ္မလုပ္ လယ္သမားကလဲ အလုပ္မလုပ္ ေခ်းေငြယူ လွည္႔သုံး ေနာက္ဆုံးတရားဆဲြ ေထာင္ခ် ဒီလုိပဲသံသယာေတြ လည္က်အုံးမွာပါ အဲလုိဆက္ျဖစ္ႀကမလားပဲ က်ေနာ္ လယ္မလုပ္ဖူးသူ ျမုိ႔ေန လူတန္းစားေတာင္ ဒီျပသနာကုိသိရင္ စီမံတဲ႔ လူႀကီးမ်ား ပုိသိသင့္ပါတယ္ တုိးတက္ေအာင္လုပ္တယ္ဆုိတာ တေနရာထဲ တုိးတက္ေနလုိ႔ မရ အားလုံးတေျပးညီတုိးတက္မွ ရမွာပါ စုိက္သူ ထုတ္သူ ေရာင္းသူ Supply chain တခုလုံးတုိးတက္ေအာင္ လုပ္ရမွာပါ အဲ အတြက္ Infrastructure ေတြလုိပါတယ္ ေနာက္ Market ေတြ လုိပါတယ္

Infrastructure ဆုိလုိ႔ဟုိေန႕က နိင္ငံျခား ကေန Myanmar မွာ March 29-30 မွာ လုပ္မယ္႔  Infrastructure summit 2017 တက္မယ္႔ နိင္ငံျခားသူတေယာက္က ဦးသီဟပုိင္ေရတဲ႔  Can you share more on the supply chain infrastructure?
ဆုိေတာ႔ ေျပာစရာေတာင္မရွိျဖစ္ခဲ႔ရပါတယ္ သူတုိ႔က သူႀကည္႔ေနတာတဲ႔ သူ႔မွာ နိင္ငံျခားက Investors ေတြ ရွိတယ္တဲ႔ ဒါေပမယ္႔ စိတ္ဝင္စားဖုိ႔အတြက္က  infrastructure ေတြရွိဖို႔လုိတယ္တဲ႔ေလ ကဲ သူမ်ားနိင္ငံက လူေတာင္ က်ေနာ္တုိ႔ကုိေျပာေနပီ ေနာက္ ဆိပ္ကမ္း အထုတ္သြင္းေတြ ဘယ္ေလာက္ရွိလဲ တဲ႔ က်ေနာ္ကေတာ႔ အားက်မခံ ေျပာလုိက္ပါတယ္ သိထားတဲ႕ CTNR အဝင္အထြက္စာရင္းေပါ့ေလ
2014-2015 - Import  - 377557 Export 367232 Total -744789
2015-2016 May - Import -.495173 Export  434164 Total - 894281
Trade Volume is Yangon to oversea  1 Year 20% ထိရွိတယ္ေပါ့ဂုဏ္ယူစြာေပါ့ သူတုိ႔ဘက္ကေတာ႔ ဘယ္လုိထင္မယ္မသိ နည္းခ်င္လဲ နည္းမွာေပါ့ေလ အခုက Trade လုပ္ငန္းစဥ္ေတြလဲေျပာင္းေတာ႔ ဆိပ္ကမ္းက အထုတ္အသြင္း နည္းသြားတာေပါ့ သိပ္အမ်ားႀကီးေတာ႕လဲဘမဟုတ္ပါဘူး လုပ္ေတာ႔ လုပ္ေနရပဲ အဆင္ေျပေအာင္ေပါ့

ဒါေႀကာင့္လုပ္မယ္ဆုိရင္ အစကေန အဆုံး အကုန္လုပ္မွ ရမယ္႔အေနထားပါ Growth ဆုိလဲ အကုန္ Growth  ျဖစ္မွ ဟန္ခ်က္ညီညီ သြားမွ ရမယ္႔အေနထားျဖစ္ပါတယ္ ဒါေတာင္က်ေနာ္က ဆန္အေႀကာင္းဦးတည္ပဲ ေျပာေနလုိ႔ပါ ဆန္မဟုတ္တဲ႔ Export ေတြ Demand ျဖစ္နိင္တဲ႔ ကုန္စည္ေတြ ရွိပါေသးတယ္ သားငါး ကဏၰ မွာလဲ လုပ္နိင္ပါတယ္ အျခားပဲတုိ ႏွမ္း ဆီ တုိ႔လဲ ရွိပါတယ္ ဒါေတြေျပာေတာ႔ တခ်ဳိ႔ ကုန္စည္မ်ားဟာ IMPORT အျဖစ္ သြင္းေနရပါတယ္

ငါး ကဏၰ ကုိစေျပာေပါ့မယ္
က်ေနာ္တုိ႔နိင္ငံမွာ အရင္က ငါးေမြးကန္နဲ႕ ေမြးတယ္ဆုိတာရွားပါတယ္ အခုေတာ႔ဘယ္ေနရာႀကည္႔ႀကည္႔ ငါးေမြးကန္ေတြ ျမင္ေနရပါတယ္ ပုဇြန္ ကန္ငါးကန္ အေပၚ ႀကက္ျခံ ဟုတ္ေတာ႔ဟုတ္ေနက်တာပဲ ဒါေပမယ္႔ တရိစၥာန္အစာစရိတ္ေတြ ကလဲ ေတာ္ေတာဝန္ပိတာပါတခ်ဳိ႔ ငါးကန္ေတြက ခြင္႔ျပဳခ်က္မရွိပဲ တူးပါတယ္ ဒါေတြထားပါ ဒီေတာ႔ လမ္းေဘးလယ္ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားက ငါးကန္ ျဖစ္ကုန္ပါတယ္ ငါးကန္တကန္ တူးဖို႕ ကုန္က်စရိတ္က လည္းမေသးပါဘူး ေနာက္ငါးကန္ အတြက္ေရအရင္းျမစ္ လုိအပ္ခ်က္ေတြ ငါးသားေပါက္ေတြ က ငါးအတြက္ အစာေတြက လဲ ဝယ္ရ ပါတယ္

ဒီႀကားထဲအရမ္းပူ လုိ႕ ေသလုိ႔ လုိခ်င္တဲ႔ Export ဆုိက္မရတာတုိ႕ႀကီးထြားေအာင္ ေဆးထုိးတာတုိ႔ကလဲ ျပသနာပါ ငါးကုိ အဓိက နိင္ငံျခားပုိ႔ေနတဲ႔ Company ကလည္း နည္းပါတယ္ ေလာက္ေလာက္လားလား လက္ညဴိးထူိးစရာဆုိလုိ႕ ေငြပင္လယ္တုိ႔ ဘာတုိ႔ ရွိတာေပါ့ေလ ဒါကေတာ႔ ေရခ်ဳိငါးေမြးျမဴ တဲ႔သူေတြ ပါ ငါးေမြးသူေတြမွာ လည္းေစ်းကြက္ လုိအပ္ခ်က္အရ ေစ်းကြက္ဝင္ငါးေတြပဲ ေမြးႀကပါတယ္ ငါးျမစ္ခ်င္း ေရြဝါငါးႀကင္း တီလားပီးယား ငါးပါးနီ  စာတာေတြေပါ့ ဒီထဲမွာ ျမန္မာမ်ဳိးရင္ ငါးမ်ဳိးစိတ္ေတြ ေမြးတာျပသနာမရွိေပမယ္႔ 

တခ်ုိ႔ ငါးမုတ္လုိငါးေတြဟာ နိင္ငံျခားငါးမ်ဳိးေတြပါ ဒီငါးေတြဟာ ႀကီးထြားႏူန္းကျမင္႔ သားေပါက္ႏူန္းကမ်ားနဲ႔ ငါးကန္ကေနတဆင္႔ အင္းအုိင္ေခ်ာင္းေျမာင္းကုိ ေရာက္ကုန္က်ပါတယ္ ေပါက္ဖြားကုန္ပါတယ္ ဒီေတာ႕ေဒသမ်ဳိးရင္းေတြ ပ်က္စီးရပါတယ္ ေဂဟစနစ္လဲပ်က္ပါတယ္ ဒီငါးတခုထဲ ေႀကာင့္လားဆုိေတာ႔လဲ မဟုတ္ပါဘူး  ခုနက လယ္ေျမ ပုိးသတ္ေဆးေတြ ဆုိးက်ဳိးေႀကာင္႔ ေရအရင္းျမစ္ေရာ ငါးေတြေရာ ပ်က္ဆီးေသ ဆုံးသလုိ ေလ်ာ႕တုိက္ငါးဖမ္း တာေတြဟာ လည္း ေတာရြာမွာငါးရွားပါလားပါတယ္ ေနာက္ တခာကေတာ႔ အင္းသူႀကီး ကန္ထရုိက္စနစ္ပါ ေခ်ာင္းပိတ္ ေျမာင္းပိတ္ပီး အခေႀကးေငြနဲ႔ ေလလံယူ အခ်ိန္တန္ရင္ သားေပါက္မွ မခ်န္ အကုန္သဲ႕ စီးမဲ႔ ကမ္းမဲ႔ လုပ္တာကလဲ ျပသနာပါ အရင္အစုိးရလက္ထက္က ေအာ္လြန္းလုိ႔ ငါးဖမ္းခ်ိန္ ၃ လေလာက္ ေဒသခံေတြ ရခဲ႔ပါတယ္ ဒါမုိ႕လဲ ငါးေလးဘာေလး စားရပါတယ္နိ႕မုိ႕ကေတာ႕ မလြယ္ပါဘူး ေခ်ာင္းထဲကငါးပါဝယ္စားရတာပါ

ေနာက္ ပင္လယ္ငါးဖမ္း ျခင္းလုပ္ငန္းပါ တကယ္ဆုိက်ေနာ္တုိ႔ နိင္ငံရဲ႔ သဘာဝေတြဟာ သုံးမကုန္ေအာင္ေပါမ်ားေနပါတယ္ ျမန္မာငါးဖမ္းစက္ေလွေတြ ငါးကုိ အသားကုန္ရွာပါတယ္ ဂ်မ္းဆုိတဲ႔ငါးဖမ္းပုိက္နဲ႕ ဆဲြပါတယ္ ေရေအာက္ ေက်ာက္ေဆာင္ေတြပ်က္ဆီးပီး ကမ္းနီးနားမွာ ငါးရွားကုန္ပါတယ္  ေခတ္မွီ စက္ေတြမပါပဲ အဆင္ေျပသလုိရွာ ေတာ႔ ရလာတဲ႔ အဖုိးတန္ငါးေတြကုိလဲထိန္းသိမ္းဖုိ႔ ေရခဲစက္ေတြကမရွိ ေနာက္ဆုံး DIY ငါးေျခာက္အဆင္႔ေရာက္ရပါတယ္ ဒီေတာ႕ ပင္လယ္ငါး Export ေစ်းကြက္ဟာနည္းပါတယ္ မပုိ႔နိင္လုိ႔ ဆီသြပ္စက္ရုံလုပ္ေတာ႔လဲ ေခတ္မွီငါးဖမ္းစက္ေလွမ်ားမဟုတ္လုိ႔ ငါးကမလတ္ ေနာက္ဆုံး ပင္လယ္ကမ္းေျခမွာ စက္ရုံေထာင္ အဲကေန လုပ္ ပီးမွ ရန္ကုန္သည္ Export လုပ္ ေတာ္ေတာ္ေလးကုိ မလြယ္တာပါ ေဘးအိမ္နီးခ်င္းနိင္ငံကေတာ႔ Value add လုပ္တတ္လြန္းလုိ႕ ငါးခုိဖမ္းရတာနဲ႔ ေဆးခ်ရတာနဲ႔ မိမိငါးေတြ ဟာ ကုန္သေလာက္ပါပဲ ရခုိင္ေရာ ဘိတ္ေရာ ဝင္ပီး စိတ္ႀကဳိက္ဖမ္းတာပါ ဒီလုပ္ငန္းမွာ ရင္းႏွီးျမဳပ္ႏွံသူမရွိပါဘူး ဒါကလဲ သူမ်ား အသက္ဆုိေတာ႕ သိပ္မေျပာခ်င္ေပမယ္႔ က်ေနာ္တုိ႕ အတြက္ေတာ႕ ဆုံးရူံးစရာတခုပါ

ငါးေအးခဲ စက္ရုံေတြ အဆင္႔ျမင္႔ငါးဖက္စက္ေလွ ေတြ ငါးရွာစက္ေတြ ကမ္းေျခတဝုိက္ ငါးဒုိင္ေတြ အတြက္ အေအးခန္းကားေတြ အေအးခန္း ငါးအဝယ္သေဘၤာႀကီးေတြ တည္ေဆာက္ လုပ္ကုိင္သင့္ပါတယ္ ကမၻာမွာ ပင္လယ္ငါးေစ်းကြက္ အရမ္းႀကီးပါတယ္ ေရခ်ဳိငါး ေမြးတာတုိ႕ ငါးရွဥ္တုိ႔ ဖားတုိ႔လဲ ေမြးပုိ႔နိင္သေလာက္ပုိ႕ရမွာ အေမရိကန္က ငါးဝယ္မယ္ဆုိလုိက္ရုံရွိေသး ငါးသားေပါက္ေစ်းတက္တာနဲ႔ ဘာနဲ႔ေစ်းကြက္ကလဲ ျဖစ္ပါတယ္ ေနာက္ တီလားပီယားက ကင္ဆာျဖစ္တယ္လဲ ဆုိေရာ ေစ်းကြက္ကလဲ မသိေတာ႔ဘူး က်ေနာ္တုိ႕ဟာ ေစ်းကြက္ေနာက္ကုိ လုိက္ေနႀကတာပါ ေစ်းကြက္ကုိ ဖန္တီး ဖုိ႔ ႀကဳိးစားဖုိ႔ စြန္႕စားဖုိ႔ တြန္႔ေနပါတယ္ လုပ္ငန္းရွင္အေနနဲ႔ကေတာ႔ မွန္ပါတယ္ တြန္႔မွာပါပဲ

အစုိးရကသာတြန္အားေပး ကူညီေပးေစ်းကြက္ရွာေပးရင္ ေတာ္ေတာ္ေလး ေကာင္းမွာပါ ေနာက္လည္ပတ္သြားမွ မကူရင္လဲ ျဖစ္ပါတယ္ အစပုိိင္းမွာေတာ႕ အစုိးရက ကူညီေပးသင့္ပါတယ္  အခုက အကူညီမရတဲ႔ အျပင္ ရွိေနတဲဲ႔ ငါးကြန္တင္နာ ေတာင္ စက္ရု့ံကေန အသြား ရန္ကုန္ဆိပ္ကမ္းမွာ ပုတ္ရတဲ႔ အေျခေန က လည္း မဟုတ္ေသးပါဘူး ေနာက္ တင္ပုိ႔သူေတြကလည္း ငါးငါးဆုိပီး ကြန္တင္နာထဲ ဒဏ္ေႀကးေဆးေတြ တရားမဝင္ ပစၥည္း ခုိးထုတ္တာေတြ ဘာညာေတြ ကလည္း ငါးလုပ္ငန္းကုိ ဖ်က္စီးေနသလုိပါပဲ တခါက ငါးလုပ္ငန္းရွင္ အမႀကီးတေယာက္ ေျပာတာ အခုထိမေမ႔ပါဘူး EU ကေန Offer ေလးရလုိ႔ငါးပုိ႔ပါတယ္ အားလုံးဝုိင္းပုိ႔ႀက ေနာက္ ကြန္တင္နာထဲ ဒဏ္ေႀကေဆးေတြထည္႔ ဟုိဘက္ဆိပ္ကမ္းကေနမိေတာ႔ ျမန္မာငါးကြန္တင္နာကုိ ပိတ္ခုိင္း လုပ္တာကတေယာက္ ဆုံးရူံးေတာ႕အမ်ားျပား တဘုိ႕ထဲသမားေတြ ေႀကာင္႔ အခြင္႔ေရးဆုံးရူံးပါတယ္ ကာစတန္မွစစ္ေဆးသူမ်ား ခင္မ်ာလဲ အတုိင္ခံ ရေတာ႔ အလြတ္မေပးရဲ တဲ႔အေနထားပါ လစ္ရင္လုပ္သူေတြ ကလည္းေတာ္ေတာ္ကုိမ်ားပါတယ္ ငါးပုိ႔တဲ႔ လုပ္ငန္းစဥ္ဟာ အေအးခန္းကြန္တင္နာနဲ႕ ပုိ႔ရတာပါ Plug in /Out time ရွိပါတယ္ တစုံတရာေႀကာင္႔ သေဘၤာ အခ်ိိန္မွီမတင္ရင္ အထဲက ငါးေတြ ပုတ္ပါတယ္ ဒီလုိဆုံးရူံးမႈျဖစ္လာရင္ ဘယ္သူမွ တာဝန္မခံပါ  ဒီေတာ႔ လုပ္ရကုိင္ရက်ပ္တည္းလာရင္ ဘယ္သူမွ မလုပ္ခ်င္ေတာ႔ပါ ဒီျပသနာသိပ္ကုိအေရးႀကီးပါတယ္

ေနာက္တခုက ေတာ႔ ႀကက္သားပါ
ႀကက္သားဆုိေတာ႕ ဟုိတခါ ေအးခဲသားေတြ တင္သြင္းခြင္႔ျပဳမယ္႔ကိစၥကုိမွတ္မိႀကမွာပါ က်ေနာ္တုိ႔ နိင္ငံက ႀကက္ကုိ EXPORT မလုပ္ေပမယ္႔ ျပည္တြင္းစားသုံးမႈကမနည္းပါဘူး
ႀကက္သားေစ်းတက္လုိ႔ ျပည္ပကေနတင္သြင္းမယ္တဲ႔ဗ်ာ အဲေတာ႔ ျပည္တြင္းႀကက္ေစ်းကြက္ပ်က္ ျပည္တြင္းမွာ ႀကက္ကေမြးသူမရွိျဖစ္မွာေပါ့ တကယ္ေတာ႔ မစဥ္စားခ်င္တာပါ အလြယ္လုိက္တာပါ အလြယ္လုိက္ေအာင္လဲ ေဘးက စီးပြားေရးသမားေတြ အခြင္႔ေရးသမားေတြက စည္းခ်က္ညီညီ ေရြနားေတာ္သြင္းႀကတာကုိး ထားပါဒါေတြ

ႀကက္ေမြးတဲ႔သူေတြဟာ Company တခုထဲကုိအားျပဳပီးေမြးျမဴေနရတဲ႔ေစ်းကြက္ပါ ဒီလုိျဖစ္တာလဲ H1N1 ႀကက္ငွက္တုပ္ေကြးနဲ႕ဆုိင္ပါတယ္ နိင္ငံျခား Company ကေန ႀကက္သားေပါက္ေရာ ႀကက္စာေရာ ႀကက္ေဆးေရာ ဝယ္ရပါတယ္ သူ႔ ႀကက္ကလည္း အစမ္းပါ ဘာေရာဂါမွလဲ မျဖစ္ ႀကီးထြားမႈကလဲ ျမန္ သူ႔အစာ သူ႔ေဆး နဲ႔မွ ဗ်ာ အဲေတာ႕ ပထမေတာ႕ Company က ဝယ္လုိအားနည္း တာေပါ့ ႀကက္သားေပါက္အႀကြးခ်ေပးဘာပေပးေပါ့ ျမန္မာ႔ ႀကက္ကုိသိပ္ ပီး မေမြးခ်င္ေတာ႔ဘူး အေကာင္ကေသး ေစ်းကမရ ဆုိေတာ႔ အဲဒိဘြစိႀကက္ပဲ စားႀကတယ္ ေစ်းကလဲ သက္သာတယ္ အစုိးရကလဲ လိုက္ေတာ႔ကာပါတယ္ ဒါေပမယ္႔ ဟုိဘက္က Market  ထုိးေဖာက္မႈေတြ ကသိပ္ႀကီးေတာ႕ အစုိးရဌာနေတာင္ အမွီမလုိက္နိင္ပါ ပီးေတာ႕ႀကက္သားေပါက္ ထုတ္တဲ႔ဘဌာနက အစုိးရဆုိေတာ႔ သိႀကတဲ႔ အတုိင္းေပါ့ ဒီမွာတင္ ဟုိဘက္က Company က ေစ်းကြက္ေတြခ်ဲ႕ ခ်ဲ႕ ေနာက္ေစ်းကြက္လဲ ခုိင္ေရာ သူ႔ စိတ္ႀကဳိက္ေစ်း လုပ္ေတာ႔တာပဲ 

ဘာသြင္းလုိ႕ ညာသြင္းခ မ်ားလုိ႔ ေဆးမရွိ ေဆးရွိရင္ အစာမရွိေနာက္ ႀကက္ေပါက္ပါ လုိသေလာက္မေပးနိင္ ျခံသမားေတြ ခင္မ်ာမလဲ ဘယ္သူ႔ အေဖေခၚရမယ္မသိ အဲလုိနဲ႕ ေစ်းကြက္ဟာ လက္ဝါးတခုေအာက္ေရာက္ပါေလေရာ အခုဆုိ ဒီCompany ဟာ ထိပ္တန္းအခြန္ထမ္း စာရင္းမွာပါေနပါတယ္ ဒီလုိ က႑မွာ မ်ုိးမွန္ ႀကက္ပဲ ေမြးရင္ ျပသနာမဟုတ္ပါ အခုေတာ႔ စမိေတာ႔ သူ႔ကကြက္တုိင္း လုိက္ႀကေပါ့  သိတဲ႔ ပညာရွင္ေတြ ကေတာ႔ ေျပာတယ္ဆုိပါတယ္ ဒါေပမယ္႔လဲ ဒါေပမယ္႔လဲေပါ့ဗ်ာ အခုႀကက္ေစ်း တတ္ေတာ႔ စားသုံးသူပဲ ျပသနာတက္ရတာေပါ့

ေနာက္ႏြားေတြ ေမြးနိင္ငံျခားပုိ႔ တကယ္ေတာ႔ ဒီေစ်းကြက္ဟာ တကယ္႔အႀကီးစားေမွာင္ခုိေစ်းကြက္ပါ ႏြားနဲ႔ ဆိတ္နဲ႔ ဟာ နိ႔မစားဘူးဆုိ လြင္ျပင္က်ယ္ထဲ လြတ္ စိတ္ႀကဳိက္ေမြးလုိ႔ ရပါတယ္ ပီးရင္ အဲတာကုိ ေအးခဲသားလုပ္ပီး Export လုပ္ပါအုံး နိင္ငံျခားေရာက္ဖူးသူတုိင္းသိပါတယ္ အမဲသား ကုိ ဘယ္ေလာက္ေစ်းနဲ႔ ဝယ္ရတယ္ဆုိတာအခုေတာ႔ ဘာဥပေဒ လဲေတာ႔ မသိ သားသတ္လုိင္စင္ ဘယ္ေစ်း ဘယ္မွ် ဒါကလဲ အကုသုိလ္ျဖစ္ေနတာရယ္ ႏြားကုိမစားတဲ႔ သူေတြ ဘာသာျခားေတြ ပဲလုပ္ေနရကေန တရားမဝင္ျဖစ္ ေစ်းကြက္မရွိတာပါ ဆိတ္ဆုိရင္ တအုပ္ အေကာင္ ၃၀ ထားပါလေနာက္ ၁ႏွွစ္ ဆုိ ၂ ဆ ၃ ဆ ေလာက္ျဖစ္ေနပီ ဘာမွလဲ လုပ္စရာမလဲ စားက်က္ထဲ လြတ္ထား ရုံပါ သားေရလဲ ရ အသားေစ်းလဲ ရ ေစ်းကြက္ထဲ လဲ ႀကည္႔ပါ Export ရမရေပါ႔
ဒါဟာ သားငါး က႑ တုိးတက္ဖုိ႔ပါ

ေနာက္ကေတာ႔ သစ္သစ္သီးဝလံ
အခု Export ကုိ ျမန္မာစိန္တလုံးေတြ သြားေနပီ သိပ္ဝမ္းသာတာပဲ သူကမ်ဳိးခုိးလုိ႕မရဘူး ျမန္မာ Origin ေစ်းလဲရတယ္ အဲပုိင္းမွာ ပညာတတ္သူေတြ မ်ားလုိ႔လားမသိ Packing ေကာင္းေကာင္းနဲ႔ ပုိ႔ေတာ႔ သိပ္အားရတာပဲ ျမန္မာပုိင္ေတြဆုိေတာ႔ ပုိေက်နပ္တယ္မ်ားမ်ားပုိ႔ မ်ားမ်ားစုိက္ သရက္ေစ်းကြက္ကေန အျခားသီးႏွံေတြပါ လုိက္လုိ႔ရတယ္ ေပါ့ဗ်ာ

ေနာက္ဖရဲ ဒါကေတာ႔ က်ေနာ္တုိ႕လုပ္တာမဟုတ္ တရုတ္က ကုိယ္တုိင္ကုိ လာစုိက္တာ ပီးေတာ႔ ကုိယ္တုိင္ တရုတ္သယ္တာ အရင္က ေဒသခံေတြ ဆီကယူတာ ေစ်းကကြာေတာ႕ကုိယ္တုိင္ေဆာ္ေရာ မူဆယ္ေစ်းကြက္မွာဖရဲကစပယ္ရွယ္ပဲ ေဒသခံ ပုိတဲ႔ဖရဲကေတာ႕ ေစ်းကြက္ လဲ ေကာင္းေနရင္ ယူတယ္ ေစ်းေပးတယ္ ေစ်းကြက္က်လုိ႔ကေတာ႔ သူ႔လူ သူတရုတ္ဆီကပဲ ဝယ္တာ အဲက်ရင္ လြတ္ျပစ္ေပေတာ႔ပဲ အဲလုိ လုပ္တာေတြရွိတယ္ ခံရတာပဲေလ

ေနာက္ ပဲေစ်းကြက္ ကုိႀကည္႔မလား လယ္ ၂သီးမစုိက္သူေတြက တသီးကုိေျမပဲ ႏွမ္း မတ္ပဲ ကုလားပဲ ပဲတီစိမ္း စုိက္တယ္ အဓိက ဝယ္လုိအားက အႏိၵယ နဲ႔ အေရွ႕လယ္ပုိိ္င္းနိင္ငံေတြပါ ရူပီး ေတြ ျပသနာတက္ေတာ႔ပဲ ေစ်းကြက္လဲ ႀကဳိးတာပဲ ေနာက္ပဲ ေလာကမွ ခဏခဏ လိမ္ႀကေျပးႀကနဲ႔ စရံေငြႀကဳိေပးႀကဳိယူ မလည့္ပါနဲ႔ ဆုိပီး အသင္းက ေျပာလဲမရ ေနာက္ျဖစ္ႀကပီ ဆုိ အျခားေစ်းးကြက္ေတြလုပ္ငန္းတူသူေတြပါ ထိ ကုန္ေရာအဲလုိကလည္းရွိေသးတယ္ ေတာင္သူကလည္း စမ္းတဝါးဝါး ဒီႏွစ္ မတ္ပဲေစ်းေကာင္းတယ္ဆုိရင္ ေနာက္ႏွစ္ မတ္ပဲ တုိင္ပင္ထားသလုိ စုိက္ႀက ပဲလဲေပၚေရာ ေစ်းက်ေရာ အခုေတာ႔ ပဲတီစိမ္းကုိ EU က သိပ္စိတ္ဝင္စားတယ္ဗ်ာ ဒါေပမယ္႔သူက အရင္တရုတ္ကတဆင္႔ ဝယ္တာ အခု ျမန္မာဆီကုိလာတယ္ စုိက္ပညာပါေပးတယ္ ဘာမသုံးရ ညာမသုံးရ Cretifate ေတြ ဘာေတြ ရွိတယ္ အဲနည္းနဲ႔စုိက္ရင္ ေစ်းေကာင္းေပးဝယ္ အဲလုိေတာ႕ ရွိတယ္ ျမန္မာဘက္က ပဲသမားေတြလဲ ေတာ္ေတာ္ေလးေတာ႔ ႀကဳိးစားေနတယ္ ဗ်ာ အားရစရာပါပဲ

ေနာက္ စားအုန္းဆီ ေရာဆီအမ်ဳးိမ်ဳိး နိင္ငံျခားကသြင္းေနတယ္ဗ်ာ အစုိးရကလဲခြင္႔ေပးထားတယ္ ေနႀကာဆီ တုိ႔ဘာတုိ႔ကုိလက္စေရာမပါဘူးတုိ႔ ဘာတုိ႔ေပါ့ တကယ္ဆုိ ျပည္တြင္းဆီ ကုိသုံးပါလားဗ်ာ မသုံးဘူး လုိ႔ဆုိ ဆီမစစ္တာရယ္ ေစ်းကြာတာရယ္မုိ႔ပါ ေစ်းကြက္ကုိသတ္တာ ဆီသမားေတြ ကုိယ္တုိင္ပဲ ပဲဆီဝယ္ရင္ ဘယ္ေတာ႔မွ အစစ္မရဘူး ဘူးမွာေတာ႔ စစ္စစ္ပဲ တနပ္စား ညဏ္ေတြေလ ေနာက္ဆီစက္ေတြက လည္းကြာလတီေကာင္းေကာင္းမထုတ္နိင္ဘူး ဆီႀကိတ္ထြက္တဲ႔ ပဲဖတ္ႏွမ္းဖတ္ေတာင္ တရိစာၧန္အစာမွာေစ်းရေသး ဆီကေတာ႔ မလြယ္ လုပ္သူေတြလဲ နည္းကုန္ပီ ေတာင္႔မခံနိင္ဘူးေလ နိင္ငံျခားက ေဘာက္ဆာ သေဘၤာနဲ႔ လာတာ ဒီမွာက ပဲစုိက္ ပဲပုိ႔ ဆီႀကိတ္ ဆုိေတာ႕ စရိတ္ေတြ စကေတြ ေတြနဲ႔ ေစ်းမယွဥ္နိင္ဘူး ဒီေတာ႕ ဆီေစ်းကြက္လဲပ်က္ေရာ

အခုလဲႀကက္သြန္နီ ေစ်းထဲမွာ တပိသာ ၄၅၀၀ ေလာက္ရွိတယ္ ေရႀကီး လယ္ျမဳပ္တာ အခြင္႔ေကာင္းယူပီး တရုတ္ကေန ဝင္လာတာ ဝယ္ေစ်းက တပိသာ ၃၅၀ ဆုိလား ရန္ကုန္ေရာက္မွ ၁၈၀၀ ေလာက္က်တယ္တဲ႔  က်ေနာ္တုိ႔ လယ္သမားကလဲ ႀကက္သြန္မစုိက္ေတာင္ေပၚကလဲ မစုိက္ ဆုိေတာ႔ ေစ်းကတက္ေရာ အဲေတာ႔သြင္းႀကေပါ့ ေနာက္က်ေတာ႕ ႀကက္လုိ သူ႔စိတ္ႀကဳိက္ေစ်းကစားမွာေပါ့ ဒီလုိနဲ႕ က်ေနာ္တုိ႔ဟာ 
ေစ်းကြက္ေတြပ်က္ရပါတယ္

သြင္းကုန္ ကလဲအားလုံးသြင္းေနရတာပါ ဘိလပ္ေျမျမန္မာျပည္မွာလည္း လုပ္တယ္စက္ရုံလဲရွိတယ္ အစုိးရလဲ လုပ္တယ္ ဒါေပမယ္႔ ထုိင္းကေန တင္သြင္းရပါတယ္

ေနာက္ ရခုိင္ကမ္းရုိးတမ္းတေလွ်ာက္ သဘာဝေရနံသုိက္ေတြရွိတယ္ ေရနံကုိဓါတ္ဆီအျဖစ္မခ်က္တတ္ေတာ႔ ဓါတ္ဆီ ဒီဇယ္ နိင္ငံျခားကသြင္းရပါတယ္

ေနာက္က်ေတာ္တုိ႔ဆီက အလုပ္ကုိင္နည္း ဝင္ေငြနည္းေတာ႔ လူေတြ Trade လုပ္ရပါတယ္ အိမ္ေဖာ္တုိ႔စက္ရုံမွာတုိ႔ သန္႕ရွင္းေရးတုိ႔ စားေသာက္ဆုိင္အကူတုိ႔ ေငြေတြရပါတယ္ အစုိးရလဲ အခြန္ရပါတယ္ ဒီေတာ႔ အဲလိုလုပ္ရတာဂုဏ္ယူႀကပါတယ္ ရင္နာစရာပါ ေဒၚလာေစ်းတက္လုိ႔လဲ ေပ်ာ္တတ္ႀကပါတယ္

အဲေတာ႔ က်ေနာ္တုိ႕မွာ ဘာေတြမ်ား ေမွ်ာ္လင္႔ရမလဲ မရဲတရဲေမးရပါတယ္ ဘယ္အစုိးရကုိ အကုိးရမလဲ က်ေနာ္တုိ႕ တေန႔လုပ္စာေလး ရရင္ပဲေက်နပ္ ေရာင္႔ရဲတတ္သူေတြပါ အဲဒီေရာင္႔ရဲတဲ႔စိတ္ကပဲက်ေနာ္တုိ႔ ကုိ သတ္သြားတာလားဗ်ာ ေသခ်ာတာတခုကေတာ႔ အလုံးတုိးတက္ဖုိ႕ဆုိရင္ ဗုိလ္ခ်ဳပ္ေျပာသလုိ ျပဲေနေအာင္ လုပ္မွ တန္ကာက်မွပါ အက်င့္ေတြျပင္ရမွာပါ လမ္းေဘးေစ်းသည္းေတြ ဖမ္းတာထက္ အဲလူေတြ အဆင္ေျပေအာင္ အလုပ္ကုိင္ခြင္႔လမ္းေတြ ဖမ္းတီးေပးရမွာပါ

ေျပာမယ္႔သာေျပာတာပါေလ က်ေနာ္ကုိယ္တုိင္လဲ IMPORT လုပ္ေနသူပါ က်ေနာ္တုိ႔မွ မလုပ္တတ္တာ မလုပ္တတ္ေတာ႔ လုပ္တတ္တဲ႔ေနရာက ရွာသြင္းျဖန္႔ျဖဴးေရာင္းခ်ရတာေပါ့ဗ်ာ ေစ်းကြက္ကလဲ ႀကီးရွာပါတယ္ မဂၤလာေစ်းရယ္ ဘုရင္႔ေနာင္ရယ္ ရွိတာပဲဟာ က်ေနာ္တုိ႔မွာ ပို႔ကုန္ေတြ value add လုပ္တာတုိ႕ ေစ်းကြက္လဲဖန္တီးတာတုိ႔ ကြာလတီလဲ ျမင္႔ထုတ္ကုန္ေတြ ထုတ္ႀကပါ ဘာညာ အဲအရာေတြ ေရးျပေတာ႔ မေကာင္းတာ လုပ္ေနတဲ႔သူေတြ ခံေပါ့ ျဖစ္မွာေပါ့ အရင္ကလူေတြမေကာင္းတာ ဟုိလူမေကာင္းလုိ႔ဒီလူမေကာင္းလုိ႔  လက္ညဴိး မထုိးပါနဲ႔ အဲထဲမွာ ကုိယ္လဲပါပါတယ္

အခြန္ေလးဘာေလးေဆာင္ ပါ အခြန္ရရင္ Infrastructure ေဆာက္လုိ႕ရပါတယ္ တေယာက္ထဲ အတြက္မလုပ္နဲ႔ အမ်ားတြက္ လုပ္ပါ ဒီနိင္ငံ မွာ သေဌးႀကီးေတြ ရွိတယ္ အျပစ္ေတြ မတင္နဲ႔ သူခ်မ္းသာသူ႔ကုသုိလ္နဲ႔ သူ အဲေငြေတြကုိ ဒီလုိ က႑ေတြ မွာရင္ႏွီး နိင္ေအာင္ တုိက္တြန္း ေဆာ္ေအာ္ပါ ပါဝင္ေအာင္ဖိတ္ေခၚပါ တုိင္းျပည္တခုတုိးတက္ဖုိ႔ အခရာက်ဆုံးက အစုိးရဆုိရင္ အဲခရုိနီလဲ ေမ႔ထားလုိ႔မရဘူးဗ်  ဒါေတြလုပ္ဖုိ႔ေငြလုိတယ္ နိင္ငံေတာ႔ေငြလုိတုိင္းလွည္႔ပတ္ေခ်းေနတာနဲ႔ ပဲက်ေနာ္တုိ႔လဲ အေႀကြးမ်ားေနပီ ဟုိကလဲ ေခ်းမွာပဲ သံယံဇာတေတြ နည္းမွတ္လုိ႔ ေခ်းတာေလးေတြ ရလဲ အက်ဳိးရွိရွိ သုံးပါဗ်ာ ဟုိအစုိးရတုန္းကေတာ႔ ၁၀၀ ရရင္ ျပည္သူဆီ ၂၅ က်ပ္ေရာက္တယ္ အခုအစုိးရ ကေတာ႔ ၁၀၀ ရရင္ ၅၀ ေရာက္ ေက်နပ္ပီ ၁၀၀ ေပးပီး ၁၀၀ ပါေပ်ာက္ေအာင္ေတာ႔မလုပ္ပါနဲ႔ လုိ႔ ေနာက္ေျပာခ်င္တာက  က်ေနာ္တုိ႕ GDP / GNP တက္ခ်င္ပါတယ္ ေနာက္ ဆုံး နိင္ငံဝင္ေငြ တဦးခ်င္း GDP ေတြ နိင္ငံသားအလုပ္ေပးနိင္မႈ GNP ေတြ မတက္ရင္ေတာင္မွ  2011 မွာနိင္ငံေတြရဲ႕ အတုိင္းတာအသစ္တခုျဖစ္လာတဲ႔ GNH ေလးေတာ႔ တုိးတက္ခ်င္တယ္ဗ်ာ 

နိင္ငံတုိးတက္မႈ စံႏူန္းမ်ား
What Is Countries Growth GNP & GDP ?
Gross national product (GNP) is the market value of all the products and services produced in one year by labor and property supplied by the citizens of a country. Unlike gross domestic product (GDP), which defines production based on the geographical location of production, GNP indicates allocated production based on location of ownership. In fact it calculates income by the location of ownership and residence, and so its name is also the less ambiguous gross national income.

GNP is an economic statistic that is equal to GDP plus any income earned by residents

What Is Countries Growth GNH ?
The phrase Gross National Happiness (GNH);
is a measurement of the collective happiness in a nation.

Today, GNH has come to mean so many things to so many people but to me it signifies simply - Development with Values. Thus for my nation today GNH is the bridge between the fundamental values of kindness, equality and humanity and the necessary pursuit of economic growth.

The GNH concept has inspired a modern political happiness movement.[citation needed]Through the contribution of several western and eastern scholars, economists and politicians, the concept evolved into a socioeconomic development model.[citation needed] In July 2011, the United Nations passed Resolution 65/309, that was adopted unanimously by the General Assembly in July 2011, placing "happiness" on the global development agenda.[

စီးပြားေရးတုိ႔ ႏုိင္ငံေရးတုိ႔ တုိင္းထားတာေတာ႔ က်ေနာ္မႀကည္႔ေသးဘူးဗ်ာ ေလ႔လာခ်င္ရင္ေတာ႔ဒီေနရာမွွာေလ႔လာပါဗ်ာ
https://knoema.com/atlas/Myanmar

က်ေနာ္တုိ႔နိင္ငံသားေတြ Gross National Happiness (GNH) Rate ကို ေတာ႔စိတ္ဝင္စားတယ္ဒီမွာႀကည့္ပါေတာ႔ဗ်ာ
https://knoema.com/SDSNWHP2016/world-happiness-report-2016

ဒီေတာ႔ 2016 မွာ Result ေကာင္းေကာင္းထြက္ဖုိ႔လုိပါတယ္
နိင္ငံတနိင္ငံဟာတုိးတက္သြားတာလား ဆုတ္ယုတ္သြားတာလား ဘယ္ေနရာေတြ တုိးတက္ ဆုတ္ယုတ္တယ္ဆုိတကေတာ႔ က်ေနာ္တုိ႔ေတြ World Report ေတြကသာဆုံးျဖတ္ပါလိမ့္မယ္

Thiha Paing @ ကုိေနေစး
Via Myanmar Group